Deze bijdrage bestaat uit drie opzichzelfstaande korte studies, elk met een kwantitatief-geografische insteek. Alle drie hebben betrekking op het bisdom Utrecht in het begin van de zestiende eeuw, dat een groot deel van het huidige Nederland besloeg, van Walcheren tot aan de Lauwerszee. Zij betreffen een schatting van de totale bevolking van het bisdom, een schatting van het aantal priesters dat werkzaam is in het bisdom – en waar zij werkzaam waren, en een reconstructie van de herkomst van nieuwe tot priester gewijde geestelijken. 

Hoewel het hierbij enkel gaat om de (mannelijke) geestelijken met een priesterwijding, waardoor een substantieel deel van de geestelijke stand ontbreekt, bieden de drie studies gezamenlijk toch een overzicht van het laatmiddeleeuwse religieuze landschap in de meest letterlijke zin van het woord. Het is een momentopname van het Utrechtse bisdom aan de vooravond van grote structurele veranderingen vanaf de jaren twintig van de zestiende eeuw.

Verschenen in:

Het artikel wordt begeleid door een set van kaarten van het middeleeuwse bisdom Utrecht, die hieronder bekeken kunnen worden in hoge resolutie: